Δέκα Ζωές σε μία, Τατιάνα Αβέρωφ

Γράφει η Χρυσούλα Σταματοπούλου,

Μέλος της Λέσχης ανάγνωσης λογοτεχνίας

Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας

Την Κυριακή 25 Οκτωβρίου πρωί  τα μέλη της  Λέσχης  Ανάγνωσης Λογοτεχνίας Γερακίου ανηφορίσαμε  για τον Κοσμά . Το τοπίο είχε μια ομορφιά απίστευτη,  φύλλα χρυσοκόκκινα πεσμένα στο έδαφος πηγή έμπνευσης για ποιητές και ζωγράφους.  Μαζευτήκαμε  στο καφενείο της Χριστίνας και του Γιάννη με σκοπό ένα καφεδάκι, μια καστανόπιτα  και συζήτηση για ατό βιβλίο «Δέκα ζωές σε μια», της Τατιάνας Αβέρωφ .

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που διηγείται  την ζωή του Ευάγγελου Αβέρωφ και  τα λόγια είναι φτωχά όταν έχεις να μιλήσεις για μεγάλους άντρες . Φοβάσαι ότι  δεν θα μπορέσεις  να περιγράψεις σωστά το ήθος, την αξιοπρέπειά τους…

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ γεννήθηκε στις 17 Απρίλη  του 1908 στα Τρίκαλα. Πατέρας του  ο κυρ Τάσος,  γεωπόνος στο επάγγελμα και μητέρα του η Ευθυμία, αγράμματη από πλούσια οικογένεια άλλα η ψυχή της οικογένειας. Έζησε τα παιδικά του χρονιά στην Λάρισα και τα καλοκαιριά στα Τρίκαλα,  στο κτήμα, και με διακοπές στο Περτούλι. Εκεί περνούσε μέρες ξενοιασιάς με τα αδέρφια  του τον Μισέλ και την Μίκα. Σε ηλικία 12 χρονών η οικογένεια Αβέρωφ μετακόμισε στην Αθήνα για καλύτερη μόρφωση των παιδιών κι  εκεί ο μικρός Βαγγέλης  κάνει παρέα με την οικογένεια του θείου του Γιώργου  - πολιτευτής με τον Βενιζέλο -  γνωρίζοντας  από κοντά τα πολίτικα γεγονότα της χώρας.

Σε ηλικία 17 χρονών και ενώ φοίτα στο Βαρβάκειο Λύκειο αρρωσταίνει από φυματίωση και πηγαίνει για θεραπεία και ανάρρωση σε σανατόριο του  Νταβός .  Στη διάρκεια της νοσηλείας στου ερωτεύεται μια Γαλλίδα,  την Ινές,  η οποία χάνει την μάχη της ζωής από την φυματίωση . Γυρίζει θεραπευμένος στην πατρίδα και πηγαίνει στην Ιατρική σχόλη του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου τον έχει γράψει η μητέρα του. Ένα χρόνο αργότερα την εγκαταλείπει γιατί δεν του αρέσει και φεύγει στην Λωζάννη,  οπού σπουδάζει πολιτικές επιστήμες.  Εκεί γίνεται πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών  (ΜΙΝΕΡΒΑ) από το 1929 έως το 1933.

Γυρίζει στην Ελλάδα με το πτυχίο του και υποβάλλει την διατριβή του σε διεθνή διαγωνισμό που προκηρύσσεται  στα πλαίσια της Βαλκανικής Διάσκεψης  και παίρνει το πρώτο βραβείο. Χαρακτηριστική  η  ανείπωτη χαρά του:   χόρευε μονός στο σπίτι όλη την νύχτα όταν το έμαθε.

Επισκέπτεται το Μέτσοβο για πρώτη φόρα και αρχίζει αλληλογραφία με τον Βαρόνο Μιχαήλ Τοσίτσα που είναι μακρινός συγγενής και του ζητεί να βοηθήσει τον τόπο.

Ο πόλεμος τον βρίσκει στην  Αθήνα,  τρέχει να καταταγεί εθελοντής άλλα δεν τον δέχονται γιατί δεν είναι εκπαιδευμένος μιας και  είχε απαλλαγεί λόγω υγείας. Λίγο  καιρό αργότερα συναντά ένα συμμαθητή του που τον μυεί στην Εθνική Αντίσταση και μαζί κάνουν αγώνα κατά των Ιταλών προξενώντας τους πολλές ζημίες.

Με βασιλικό διάταγμα διορίζεται  Νομάρχης Κέρκυρας άλλα ένα μηνά μετά η χώρα παραδίδεται  στους εχθρούς. Γυρίζει στα Τρίκαλα οπού μαζί με τον επιστάτη καλλιεργεί το ρημαγμένο κτήμα. Εκεί συλλαμβάνεται και μαζί με άλλους  Έλληνες οδηγείται με τραίνο  σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Όμως  εκεί  ο Ιταλός Διοικητής  ήταν κατά βάθος φιλέλληνας και δεν πέρασε πολύ άσχημα . Μετά μεταφέρθηκε στην βόρεια Ιταλία και στην συνέχεια στην Ρώμη  οπού με ψεύτικη ταυτότητα αρχίζει την αντίσταση κατά  των Γερμανών. Μαζί με την ομάδα του βοήθησε να δραπετεύσουν 700 άτομα .

Το καλοκαίρι του 1945 γύρισε στην Ελλάδα δηλώνοντας  ότι θα πολιτευτεί με τον Σοφοκλή Βενιζέλο.

Όλα αυτά τα χρονιά διατηρούσε αλληλογραφία με τον Τοσίτσα και όταν συναντήθηκαν τον έπεισε με πολύ διπλωματικό τρόπο να αφήσει την περιουσία του στο Μέτσοβο. Έτσι πήρε και  το επώνυμο Τοσίτσας γιατί ήθελε ο βαρόνος ένα γιο να συνεχιστεί το όνομά του.

 Σε ένα βαρετό πάρτι γνωρίζει την Ντίνα Λυκιαρδοπουλου και ερωτεύονται την ίδια στιγμή. Οι γονείς της Ντίνας δεν τον θέλουν για γαμπρό τους λήγω της  ιδιότητας του, ως βουλευτή,  και του προβλήματος υγείας που είχε αντιμετωπίσει . Παντρεύτηκαν ένα χρόνο μετά στο Λονδίνο και απέκτησαν δυο κόρες.

Εδώ τελειώνω και  συγχωρέστε με  αν με όσα έγραψα  δεν κατάφερα να φανούν σωστά  το ήθος ,  η  αυτοθυσία, η  αξιοπρέπεια ενός σημαντικού ανθρώπου της χώρας μας. Ίσως δεν υπάρχουν λόγια να περιγράφουν όπως πρέπει.

Κλείνω με την ευχή: Μακάρι η χώρα μας να βγάζει τέτοιους πολιτικούς Άντρες .