Ελαιοτριβείο Λεοντακιανάκη

Ο Γιάννης Λεοντακιανάκης
μπροστά στο πιεστήριο
 (Αρχείο Γιάννη Γκαμουλάκου)

"Το ελαιουργείο ιδρύθηκε το 1902 από  έξι συνεταίρους. Χτίστηκε σε οικόπεδο της οικογένειας Κανέλλη, ενώ υπήρξε πρωτοποριακό, διότι τα λιθάρια του και το πιεστήριό του πρωτοκινήθηκαν με ατμό που παραγόταν από μεγάλα καζάνια με νερό στο εσωτερικό του εργοστασίου. Τα καζάνια τα έκαιγαν με ξύλα αλλά και με  λιοκόκια που έβγαζαν τα άλλα - έξι τότε -  λιοτρίβια του χωριού που τα κινούσαν άλογα (ιπποκίνητα). Μέχρι το 1919 λειτουργούσε και ως μύλος για το αλεύρι. Μέσα στο ελαιουργείο υπήρχαν έξι μεγάλα ντεπόζιτα λαδιού (έκαστο 800 οκάδων), ένα για κάθε συνέταιρο.  Στον εξωτερικό χώρο υπήρχαν μικρές  αποθήκες, τα ‘’κελιά’’, όπου στο καθένα οι ‘’μεγάλοι’’  πελάτες άδειαζαν κάθε βράδυ  τις ελιές τους και όταν συγκεντρωνόταν ορισμένη ποσότητα οδηγούνταν στο εσωτερικό για την έκθλιψη και ελαιοποίηση. Οι ‘’μικροί ‘’ πελάτες τις αποθήκευαν στα υπόγεια των σπιτιών τους ρίχνοντας αλάτι για την διατήρησή τους, μέχρι οι κουβαλητάδες του εργοστασίου να έρθουν με τα άλογα να τις πάρουν. Το 1937 αγοράστηκε πετρελαιοκίνητη μηχανή, όμως τρία χρόνια αργότερα,  στον πόλεμο του ’40, το πετρέλαιο θα γίνει ανύπαρκτο. Το εργοστάσιο επανήλθε στον ατμό. Το 1947 αγοράστηκε και δεύτερο πιεστήριο, οι μηχανές λειτουργούσαν πάλι με πετρέλαιο, μέχρι το 1967, οπότε  ήρθε το ηλεκτρικό ρεύμα στο Γεράκι. Το εργοστάσιο αμέσως έγινε ηλεκτροκίνητο. Με την ηλεκτροκίνηση οι συνέταιροι έκαναν αλλαγές σε άξονες, ενώ εγκατέστησαν και  διαχωριστήρα. 

Ο Διαμαντής Κόντος,
 εργάτης στο ελαιοτριβείο  
(Αρχείο Γιάννη Γκαμουλάκου)

Η καλύτερη χρονιά του ελαιουργείου μέχρι το 1960  ήταν το έτος 1929: 180000 οκάδες λάδι". 

Πηγή: Προφορική μαρτυρία Νικολάου Λεοντοκιανάκη το 1997. (Έρευνα/Καταγραφή : Μιχάλης Σόβολος)

Ο Γιάννης Λεοντακιανάκης και η σύζυγός του 

Διαμάντω Πουλίτσα - Λεοντακιανάκη, 

κρατώντας απεικόνιση (σε πυρογραφία) του ελαιουργείου. 

 (Αρχείο Γιάννη Γκαμουλάκου)

Το ελαιοτριβείο, πρώτη δεκαετία 2000
 (Φωτογράφηση: Γιώργος Μανώκας)

Η αντλία του ελαιοτριβείου το 1997
(Φωτογράφηση: Μιχάλης Σόβολος)